Czy możliwe jest uzyskanie zwrotu części prowizji wpłaconej na rzecz banku, ze względu na wcześniejszą spłatę kredytu?
26 sierpnia 2020
Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci
3 września 2020
Ubezwłasnowolnienie to jedna z tych instytucji prawnych, która rodzi sporo emocji. Chociaż prawie każdy spotkał się z pojęciem ubezwłasnowolnienia, nie zawsze wszyscy zdają sobie sprawę z tego, czym właściwie jest ubezwłasnowolnienie i w jakich okolicznościach może zostać orzeczone. Co więcej, słowo to ma raczej negatywny wydźwięk i kojarzy się z pozbawieniem pewnej osoby przysługujących jej praw, w tym przede wszystkim prawa do decydowania o sobie i swoim majątku.
Na początek należy wskazać, że ubezwłasnowolnienie polega na całkowitym lub częściowym pozbawieniu osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych.
Zgodnie z art. 13 kodeksu cywilnego osoba, która ukończyła lat 13, może zostać ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską.
Ubezwłasnowolnienie częściowe z kolei, może dotyczyć osoby pełnoletniej, której stan nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, ale z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, potrzebna jest jej pomoc do prowadzenia spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę (zob. art. 16 kodeksu cywilnego).
Biorąc powyższe pod uwagę, nie ulega wątpliwości, że choć obie instytucje są dość zbliżone (np. choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy lub inne zaburzenia psychiczne stanowią warunek konieczny zarówno dla ubezwłasnowolnienia całkowitego, jak i częściowego), to jednak prowadzą one do wystąpienia różnych skutków prawnych. Istotne znaczenie ma także fakt, że żadna z tych instytucji nie może zostać zastosowana wobec osoby, która nie ukończyła 13 roku życia , gdyż nie ma ona jeszcze zdolności do czynności prawnych.
Co ważne, ustawodawca wyraźnie wskazał w jakich okolicznościach może dojść do orzeczenia ubezwłasnowolnienia, a zatem jakiekolwiek inne przesłanki, niewymienione przez ustawodawcę we wskazanych regulacjach prawnych, nie dają podstaw do orzeczenia ubezwłasnowolnienia.
Ubezwłasnowolnienie nie może zostać orzeczone wyłącznie w oparciu o twierdzeniach innych osób, co do rzekomego stanu zdrowia danej osoby. Wydanie takiego postanowienia jest bowiem poprzedzone przeprowadzeniem badań wykonywanych przez osoby, mające odpowiednie przygotowanie zawodowe do sporządzenia tego rodzaju opinii.
W tym miejscu należy także podkreślić, że ubezwłasnowolnienie nie może prowadzić do pokrzywdzenia osoby, co do której złożony został wniosek o ubezwłasnowolnienie, a wręcz przeciwnie, ma służyć jej dobru oraz udzieleniu pomocy przy prowadzeniu spraw życia codziennego.
Pewnym dodatkowym zabezpieczeniem przed składaniem bezzasadnych wniosków o ubezwłasnowolnienie, jest także okoliczność, iż sama procedura zainicjowana złożeniem wspomnianego wniosku jest długotrwała, a niekiedy dość skomplikowana. Sam wniosek o ubezwłasnowolnienie może ponadto zostać złożony przez ściśle określone osoby tj. małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo, a także jej przedstawiciel ustawowy.
Stan prawny na 1.09.2020 r.
