Ochrona tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej
29 grudnia 2020
Rozrządzenia na wypadek śmierci – testament
21 lipca 2021
Kolejnym zagadnieniem z zakresu prawa spadkowego, na które warto zwrócić uwagę, jest możliwość tzw. odrzucenia spadku. Instytucja ta, choć mogłoby się tak pozornie wydawać, nie jest tożsama ze zrzeczeniem się dziedziczenia i wywołuje odmienne skutki prawne.
Możliwość odrzucenia spadku wprost przewidziana została w uregulowaniach kodeksu cywilnego.
Jak można przeczytać w art. 1012 k.c., spadkobierca może nie tylko przyjąć spadek – czy to wprost, czy też z dobrodziejstwem inwentarza – ale może także spadek odrzucić. Oświadczenie, zarówno o przyjęciu, jak i odrzuceniu spadku, może zostać złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.
Co ważne, spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. A to oznacza, że do dziedziczenia dochodzą jego zstępni, zwiększeniu ulegają udziały spadkowe pozostałych spadkobierców lub dziedziczyć będą mogli spadkobiercy ustawowi powołani w dalszej kolejności. Z kolei, gdy spadek odrzuca spadkobierca testamentowy, może nastąpić przyrost lub podstawienie, a nawet może dojść do dziedziczenia ustawowego. Co warte podkreślenia, odrzucenie spadku jest czynnością jednostronną, dokonywaną przez spadkobiercę dopiero po śmierci spadkodawcy.
Zupełnie inną instytucją jest natomiast tzw. zrzeczenie się dziedziczenia.
Zgodnie z kodeksem cywilnym, zrzeczenie się dziedziczenia to umowa pomiędzy spadkobiercą ustawowym, a przyszłym spadkodawcą, na mocy której taki spadkobierca zrzeka się dziedziczenia po przyszłym spadkodawcy. Umowa taka powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego.
A zatem, ww. umowa zostaje zawarta jeszcze za życia przyszłego spadkodawcy i o ile nie umówiono się inaczej, zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się. W takiej sytuacji, zarówno zrzekający się, jak i jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku. Co istotne, ustawodawca przewidział, iż zrzeczenie się dziedziczenia może zostać uchylone przez umowę między osobą zrzekająca się dziedziczenia, a tym po kim się dziedziczenia zrzeczono. Również taka umowa powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.
Stan prawny na 27.05.2021 r.
